Μύθοι και αλήθειες για τον προληπτικό έλεγχο των καπνιστών για καρκίνο του πνεύμονα

Σωτήριος μπορεί να αποδειχθεί για τους καπνιστές ο προληπτικός έλεγχος για καρκίνο του πνεύμονα, καθώς μπορεί να εντοπίσει σε πρώιμο στάδιο τη νόσο, όταν ακόμα μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Σύμφωνα με την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία (ΕΠΕ) και άλλες καταξιωμένες επιστημονικές εταιρείες και φορείς, ο προληπτικός έλεγχος για καρκίνο του πνεύμονα συνιστάται σε όσους πληρούν τις εξής προϋποθέσεις:

• Έχουν ηλικία 50 έως 80 ετών και
• Έχουν συγκεντρώσει 20 πακέτα/έτη καπνίσματος και
• Είναι νυν καπνιστές ή πρώην που έχουν διακόψει το κάπνισμα λιγότερο από 15 χρόνια

Τα 20 πακέτα/έτη καπνίσματος σημαίνουν, λ.χ., πως κάποιος κάπνισε από ένα πακέτο τσιγάρα την ημέρα επί 20 χρόνια ή από δύο πακέτα την ημέρα επί 10  χρόνια.

Ο προσυμπτωματικός έλεγχος γίνεται με χαμηλής δόσης αξονική τομογραφία (LDCT). Εάν δεν έχει ευρήματα ύποπτα για καρκίνο, ο ιατρός θα καθορίσει αν θα επαναληφθεί σε 12 ή σε 24 μήνες. Εάν έχει ύποπτα ευρήματα που πρέπει να διερευνηθούν περαιτέρω, ο γιατρός θα συνταγογραφήσει τις απαιτούμενες εξετάσεις.

Όπως, όμως, ισχύει για όλες τις ιατρικές πράξεις, έτσι και ο προληπτικός έλεγχος για καρκίνο του πνεύμονα συνοδεύεται από μύθους. Τους μύθους αυτούς καταρρίπτουν επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Κεντάκυ, εξηγώντας τι ισχύει στ’ αλήθεια.

Μύθος: Έχω κόψει το κάπνισμα, δεν χρειάζεται να εξεταστώ

Η αλήθεια: Όπως προαναφέρθηκε, και οι πρώην καπνιστές χρειάζονται προληπτικό έλεγχο, ιδίως εάν διέκοψαν σχετικά πρόσφατα το κάπνισμα (λιγότερο από 15 χρόνια). Μάλιστα η Αμερικανική Εταιρεία Καρκίνου (ACS) αναθεώρησε πριν από λίγες εβδομάδες τις συστάσεις της και πλέον συνιστά να γίνεται προληπτικός έλεγχος σε όλους τους πρώην καπνιστές, ανεξαρτήτως των ετών που πέρασαν από τη διακοπή.

Μύθος: Αφού καπνίζω, δεν έχει νόημα να εξεταστώ

Η αλήθεια: Αν είστε νυν καπνιστής, διατρέχετε τον μεγαλύτερο κίνδυνο για καρκίνο του πνεύμονα. Όλοι αξίζουν την καλύτερη δυνατή φροντίδα, επομένως πρέπει να φροντίσετε την υγεία σας. Επιπλέον, μπορεί η διαδικασία να σας παρακινήσει να περιορίσετε και τελικά να κόψετε το κάπνισμα. Ποτέ δεν είναι αργά για να σταματήσει κάποιος το τσιγάρο. Ακόμα και μετά τη διάγνωση του καρκίνου, μόνο οφέλη έχει να παράσχει στον ασθενή.

Μύθος: Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ανίατος. Καλύτερα να μην ξέρω αν τον έχω

Η αλήθεια. Η διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα σήμερα δεν έχει καμία σχέση με ό,τι ίσχυε πριν από 10-15 χρόνια. Οι θεραπευτικές επιπλοκές έχουν βελτιωθεί σημαντικά με λιγότερο επεμβατικές χειρουργικές τεχνικές, στοχεύουσες θεραπείες και ανοσοθεραπεία. Ο προληπτικός έλεγχος είναι η καλύτερη γραμμή άμυνας εναντίον του καρκίνου του πνεύμονα. Όσο πιο νωρίς γίνει αντιληπτός και αρχίσει η θεραπεία, τόσο βελτιώνεται η πρόγνωση. Και τόσο πιθανότερο είναι να ιασθεί.

Μύθος: Ο προληπτικός έλεγχος για καρκίνο του πνεύμονα είναι δύσκολος και χρονοβόρος

Η αλήθεια: Είναι πιο εύκολος από τη μαστογραφία και την κολονοσκόπηση διότι γίνεται εξ αποστάσεως. Είναι μία απλή αξονική τομογραφία, με χαμηλή ακτινοβολία που ολοκληρώνεται σε λίγα λεπτά. Έχει ελάχιστη προετοιμασία και διενεργείται χωρίς βελόνες ή έγχυση σκιαγραφικού υγρού.

Μύθος: Ο προληπτικός έλεγχος έχει υψηλό ποσοστό ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων

Η αλήθεια: Υπάρχει κάποιο ποσοστό ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων, αλλά όσο πιο έμπειροι είναι οι τεχνολόγοι ακτινολόγοι που διενεργούν την εξέταση τόσο μειώνεται αυτό. Επιπλέον, ένα ύποπτο εύρημα δεν συνεπάγεται αυτομάτως ανάγκη για επεμβατικές περαιτέρω εξετάσεις. Σε κάθε περίπτωση, το όποιο ψευδώς θετικό αποτέλεσμα δεν αναιρεί την αξία της πρώιμης διάγνωσης του καρκίνου.

Φωτογραφία: iStock